huisarts ARJEN GÖBEL Ik zeg tegen de patiënt: 'Ik zal de thuiszorg bellen, dat ze u meteen komen helpen'

Volkskrant 21-04-2011, pagina 15
Een klysma krijg je niet zomaar tegenwoordig
ARJEN GÖBEL
Hoe gaat het tegenwoordig in de zorg? Lees het volgende en probeer niet te lachen. Het is vier uur 's middags en ik word gebeld tijdens mijn middagspreekuur op de spoedlijn, door een oudere heer die niet meer kan poepen, maar wel heel nodig moet.

'Ik heb daar weleens vreselijke last van, en dan krijg ik een klysma, ik heb er al één in huis', zegt hij. 'De nood is heel hoog, kunt u even komen?'

Zo'n klysma wordt altijd door de thuiszorg ingebracht dus ik begrijp niet waarom hij bij mij uitkomt. 'Ik drukte op de alarmknop, en daar zeiden ze dat ú dat doet.' (Zo'n alarmknop is bedoeld om acute problemen op te vangen, en zoals steeds vaker eindigt dat met de mededeling 'bel de huisarts maar').

Ik zeg tegen de patiënt: 'Ik zal de thuiszorg bellen, dat ze u meteen komen helpen'. Ik draai het nummer.

'Met de Amstelring, ik verbind u door met de zorgregisseur.' Na enkele ogenblikken staat die mij te woord. 'Het heeft haast', zeg ik. 'De patiënt staat op knappen, hij heeft al geprobeerd het zelf in te brengen, maar dat lukte niet.' De mevrouw aan de andere kant van de lijn zegt: 'U moet eerst een uitvoeringsverzoek faxen, want het is een voorbehouden handeling. En bovendien zie ik hier dat hij hier helemaal geen indicatie voor heeft.' Ik zeg: 'Hoezo indicatie? Dit is een onvoorzien spoedgeval. Ga nou maar vast, dan komt de papierwinkel later wel.'

'Nee, dat kan niet, ik moet eerst een indicatie hebben, en voor als er iets mis gaat, moeten we ook een handtekening hebben', zegt ze. Het is dus weer het nieuwe liedje. Iemand mag best dood neervallen - geen enkel probleem - als er maar een handtekening onder staat.

Ondertussen gaat mijn andere lijn. Het is de patiënt weer die zegt dat hij het niet meer uithoudt. Ik bel opnieuw de thuiszorg. De zorgregisseur zegt: ik heb uw fax helaas niet ontvangen. Ik vertel haar dat het 10 minuten geleden gefaxt heb naar het nummer dat op het formulier staat. Maar de Thuiszorg blijkt inmiddels alweer drie keer van naam te zijn veranderd, en ook van faxnummer. Het zou me daarom niks verbazen als de aanvraag voor dit klysma nu bij een Blokkerfiliaal naast de kassa ligt. 'Bovendien', zegt ze, 'moet ik u hiervoor de rekening sturen, want het valt onder huisartsenzorg.' Ik zwijg. 'Hallo, bent u daar nog?'. 'Ja ik ben er nog, maar ik dacht even dat ik iets heel raars hoorde; dat u zei dat u mij hiervoor een rekening gaat sturen.'

De zorgregisseur zegt: 'Ja dat is zo, dat als wij eenmalig zorg verlenen, dat de huisarts dat moet betalen.' Het is alsof iemand tegen mij zegt dat ik vanaf heden ook al het tuinonderhoud van mijn patiënten moet gaan betalen. 'Begrijp ik nou goed dat iets wat jullie al járen doen, namelijk klysma's inbrengen bij patiënten - dat is tenslotte waarom jullie bestaan - dat ik dat vanaf nu moet betalen?'

'Inderdaad', is het antwoord. 'Dat is de politiek. En uw uitvoeringsverzoek heb ik ook nog niet'. 'Dit telefoontje ís mijn uitvoeringsverzoek', zeg ik boos. 'Hoe duidelijk kan ik zijn: deze meneer moet nu een klysma hebben.'

Ze zegt dat het niet zomaar gaat.

'We vechten het geld morgen wel uit', zeg ik. 'Het belangrijkste is dat jullie er nu naartoe gaan, er is haast bij.' Ze gaat onder protest akkoord.

Ik leg verbijsterd de telefoon neer. Ik help even een andere patiënt, en bel daarna de oudere heer op, en zeg: 'Het is geregeld hoor, ze komen er aan.'

Hij zegt: 'Dokter, ze hebben me net gebeld, ze komen pas tussen 7 en 9 vanavond. Het is nu half 5, ik kan echt geen seconde meer wachten. Ik heb inmiddels een vriendin gebeld. Die wil het wel doen, en ze helpt me ook wel bij het opruimen van de rommel. Bedankt voor de moeite. Ik bel straks de thuiszorg zelf wel af.'

De auteur is huisarts. Bijgaand stuk is de bijna letterlijke weergave van de gesprekken die hij moest voeren om een van zijn patiënten een klysma (darmspoeling) te laten ondergaan. 'Ik heb uw fax helaas niet ontvangen.'